кәрәген биреү

дать книгу почитать — китапты уҡырға биреп тороу

за эту вещь ты сколько дал? — был нәмә өсөн һин күпме бирҙең?

дать орден посмертно — орденды үлгәндән һуң биреү

дать взаймы — бурысҡа биреү

дать волю чувствам — тойғоларға ирек биреү

не дать спать — йоҡларға ирек бирмәү

дать высказаться — һөйләргә рөхсәт итеү

дай отдохну — ҡана, ял итеп алайым әле

дай я сам пойду — ҡана, үҙем барайым әле

дать волю рукам — ҡулды оҙайтыу, ҡулсырланыу

дать дорогу кому — юл күрһәтеү, тормош юлына сығарыу

дать жизнь — йән биреү, бала тыуҙырыу

дать занавес — шаршау төшөрөү

дать знать — белгертеү, хәбәр итеү

дать клятву — ант итеү

дать маху: — 1) һынатыу

2) бирешеү; дать начало чему — башлап ебәреү, башланғысы булыу

дать понять — аңғартыу, һиҙҙереү

дать свет — яҡтылыҡ (ут) биреү, яҡтыртыу

дать себе труд — тырышып ҡарау, үҙеңде ышандырыу

дать слово: — 1) кому берәйһенә һөйләргә һүҙ биреү

2) вәғәҙә (һүҙ) биреү; дать стрекача (тягу) — табан ялтыратыу, шылыу

дать урок кому — һабаҡ (кәрәген) биреү, арт һабағын уҡытыу

дать шпоры — ҡабаландырыу, тиҙләтеү

как пить дать — һис һүҙһеҙ, һис шикһеҙ

не дать в обиду — арҡалау, яҡлашыу

ни дать ни взять — тап (тас), һуйып ҡаплаған

он тебе даст! (угроза) — ул һинең кәрәгеңде бирер!

я тебе дам! — кәрәгеңде бирермен!

дать обед в честь юбиляра — юбиляр хөрмәтенә мәжлес ойоштороу

дать квартиру — фатир биреү

дать землю арендаторам — ҡуртымсыларға ер биреү

ему нельзя дать больше сорока лет — уға ҡырҡ йәштән дә артыҡ биреп булмай

дать трудное задание — ауыр эш биреү

дать интересный концерт — ҡыҙыҡлы концерт биреү

дать доход — килем (уңыш) биреү

дать хороший урожай — яҡшы уңыш биреү

дать залп — залп биреү

дать сигнал — сигнал биреү

дать осадок — төбөнә ултырыу, һарҡынды барлыҡҡа килеү

дать трещину — ярыҡ барлыҡҡа килеү, ек хасил булыу

дать течь — һыу аға башлау

дать осечку — атылмау, сағылмау

задать работу — эш биреү

задать сочинение — инша яҙырға ҡушыу

задать направление — йүнәлеш биреү

задать свадьбу — туй үткәреү

задать страху — ҡурҡытыу

задать лошади овса — атҡа һоло һалыу

задать вопрос кому — һорау биреү

задать жару (пару) кому: — 1) ҡыҙҙырыу, әрләү, тетмәһен тетеү

2) күп эш (бурыс) менән йонсотоу, йәнен алыу; задать перцу кому — ҡыҙҙырыу, кәрәген биреү

задать стрекача — ҡасыу, үксәне күтәреү, ҡойроҡто һыртҡа һалыу

задать тон: — 1) йүнәлеш (тон) биреү

2) йәм ебәреү; задать храпака — иҫ белмәй йоҡлау

задать выволочку — кәрәген биреү

крылья расправились — ҡанаттар йәйелде

морщины на лбу расправились — маңлайҙағы йыйырсыҡтар яҙылды

складки расправились — бөрмәләр тигеҙләнде

расправиться с предателями — хыянатсыларға яза биреү

расправиться с обидчиками — рәнйетеүселәр менән иҫәпләшеү

расправиться с арбузом — ҡарбузды йыпырыу

мороз пробрал до костей — һыуыҡ һөйәккә үтте

коммунальная баня — коммуналь мунса

мыться в бане — мунсала йыуыныу

белая баня — аҡ мунса

чёрная баня — ҡара мунса

задать баню кому — кәрәген биреү, бик ҡаты әрләү, ҡыҙҙырыу

ветер вздул песок — ел өрөп ҡомдо күтәрҙе

у меня вздуло щёку безл. — яңағым ҡабарып сыҡты

вздуть цены — хаҡтарҙы артыҡ

вздуть огонь — ут тоҡандырыу

выучить урок — дәрес өйрәнеү, ятлау

выучить стихотворение — шиғыр ятлау

выучить играть на гитаре кого-л. — кемделер гитарала уйнарға өйрәтеү

намылить руки ҡулға — һабын һөртөү

намылить воду — һыуҙы һабынлау

намылить голову (шею) — бик ҡаты әрләү, шелтәләү, кәрәген биреү

отделать повесть — повестың эшен бөтөрөү

отделать дом — өйҙө яңыртыу

отделать платье кружевами — күлдәкте селтәр менән биҙәкләү

красный перец — ҡыҙыл борос

чёрный перец — ҡара борос

задать перцу — кәрәген биреү

прикурить папиросу — папирос ҡабыҙыу

дать прикурить кому — иманын уҡытыу, кәрәген биреү

весь вечер он проучил уроки — ул кис буйы дәрестәрен уҡып ултырҙы

разделаться с долгами — бурыстарҙан ҡотолоу

разделаться с поручениями — йомоштарҙан арыныу

разделаться с обидчиком — рәнйетеүсенән үс алыу

узнать старого друга — иҫке дуҫты таныу

узнать от брата вести — ағайҙан хәбәрҙәр ишетеп белеү

узнать новости — яңылыҡтарҙы һорашып белеү

узнать радость материнства — әсә булыу шатлығын татыу

своих не узнает (не узнаешь) — кәрәген биреү

излить потоки слёз — күп йәш түгеү

излить свой гнев — асыуыңды әйтеп биреү

излить свои чувства — тойғоларыңды түгеп һалыу

излить душу — күңелеңдәген әйтеп биреү, йөрәкте асыу, эсте бушатыу

напичкать ребёнка конфетами — балаға кәрәгенән тыш кәнфит ашатыу

напичкать советами — артыҡ кәңәштәр биреү

сила воли — ихтыяр көсө

воспитать волю — ихтыяр тәрбиәләү

воля к победе — еңеүгә ынтылыш

исполнить волю чью-л. — кемдеңдер теләген үтәү

дать волю — ирек биреү

вырваться на волю — иреккә сығыу

воля ваша (твоя) — ихтыярығыҙ (ихтыярың), мәйелегеҙ (мәйелең)

волею судеб — яҙмыш ҡушыуы буйынса

на волю — саф һауаға, тышҡа

на воле прост. — тышта, саф һауала

дать волю — ирек биреү (ҡуйыу)

дать волю рукам — ҡулға ирек биреү (һуғышыу)

люди доброй воли — тыныслыҡҡа ынтылған кешеләр

по доброй воле — үҙ теләге менән